HISTORIA

Zgodnie z Zarządzeniem Nr 30/2019 Rektora Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie dokonano zmian w strukturze organizacyjnej Wydziałów. Od 1 września 2019 r. na Wydziale Rolniczo-Ekonomicznym przekształcono Katedrę Mikrobiologii oraz Katedrę Ochrony Środowiska Rolniczego w Katedrę Mikrobiologii i Biomonitoringu.

Historia Katedry Mikrobiologii

Zajęcia z zakresu mikrobiologii rolniczej były prowadzone już w Studium Rolniczym przy Wydziale Filozoficznym UJ w Krakowie. Pierwszymi wykładowcami byli: prof. dr Leopold Adametz (1891-1895) prowadzący wykłady z zakresu mikrobiologii mleka i gleby; prof. dr Walerian Klecki (1895-1898) - z zakresu mikrobiologii mleczarstwa (serowarstwa); prof. dr Emil Godlewski (1891-1919) - z zakresu nitryfikacji; prof. dr Adam Prażmowski (1913-1920) - z zakresu mikrobiologii gleby; prof. dr Julian Nowak (1902-1912) - z zakresu weterynarii.

Samodzielny Zakład Mikrobiologii został powołany w roku 1936. Pierwszym kierownikiem Zakładu był doc. dr Stefan Śnieszko (1936-1939), kolejnymi: dr Irena Lipska (1945), prof. dr Julian Nowak (1946), prof. dr Zygmunt Jaworski (1946-1949), prof. dr Roman Prawocheński (1949-1951), prof. dr Bolesław Smyk (1951-1953). W 1953 roku z chwilą powstania Wyższej Szkoły Rolniczej powołano Katedrę Mikrobiologii Rolnej, której kierownikiem do chwili przejścia na emeryturę w 1993 r. był prof. dr Bolesław Smyk, a następnie prof. dr hab. Edward Różycki (1993-1996). Od 1996 r. do 2014 r. Katedrą kierował prof. dr hab. Wiesław Barabasz. W latach 2014-2019 kierownikiem Katedry była dr hab. Maria Chmiel, prof. UR.

Spośród pracowników Katedry Mikrobiologii stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskali: S. Śnieszko, J. Karaskiewicz, A. Miłkowska, L. van To (Wietnam), E. Różycki i W. Barabasz. Z kolei tytuł profesora otrzymali: B. Smyk, E. Różycki oraz W. Barabasz.

Historia Katedry Ochrony Środowiska Rolniczego

Katedra Ochrony Środowiska Rolniczego powstała w 1995 roku. Zmiana profilu dydaktycznego i tworzenie nowych kierunków kształcenia na Wydziale Rolniczym - Akademii Rolniczej w Krakowie zadecydowały o powołaniu Zakładu Ochrony Środowiska Rolniczego, którego organizatorem i kierownikiem w latach 1995 – 2009 była prof. zw. dr hab. inż. Magdalena Jaworska. W początkowym okresie zostali zatrudnieni: dr inż. Maria Nadolnik, mgr inż. Dariusz Ropek, mgr inż. Joanna Dłużniewska, mgr inż. Anna Gorczyca

i Elżbieta Wiśniewska. W 1996 roku do zespołu pracowników dołączyły dr hab. Elżbieta Boligłowa i mgr inż. Katarzyna Gleń, a w 1997 roku mgr inż. Janina Gospodarek i mgr inż. Katarzyna Znój. W wyniku rozwoju naukowego pracowników Zakład został przekształcony w Katedrę (2004 r.). Pod kierunkiem Prof. M. Jaworskiej tytuł doktora nauk rolniczych uzyskali: Dariusz Ropek (1996), Anna Gorczyca (2001), Janina Gospodarek (2001), Joanna Dłużniewska (2002). Z kolei pod kierunkiem prof. E. Boligłowy: Katarzyna Gleń (2002)
i Katarzyna Znój (2008).

Tytuł profesora uzyskali: Magdalena Jaworska(1997), Elżbieta Boligłowa (2003), Dariusz Ropek (2014). Stopień doktora habilitowanego otrzymali: Janina Gospodarek (2012), Anna Gorczyca (2015), Katarzyna Gleń-Karolczyk (2019).

W latach 1996-2009 organizowano konferencje międzynarodowe "Metal Ions in the Environment". W Katedrze funkcjonuje Sekcja Ochrony Środowiska Rolniczego w ramach Koła Naukowego Rolników. Prowadzone są studia podyplomowe "Integrowana produkcja roślinna (od 2012 do nadal). Pracownicy Katedry współpracują z ośrodkami naukowymi
w Polsce między innymi z SGGW, Uniwersytetem Śląskim, Instytutem Ochrony Roślin – PIB, Instytutem Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach oraz z ośrodkami zagranicznymi w Austrii i Danii. Od 1 września 2009 roku obowiązki Kierownika Katedry pełniła prof. zw. dr hab. Elżbieta Boligłowa.

Po połączeniu wyżej wymienionych jednostek z dniem 1 września 2019 r. powstała Katedra Mikrobiologii i Biomonitoringu, którą kieruje prof. zw. dr hab. Elżbieta Boligłowa.

Obecnie w Katedrze pracuje dwóch profesorów zwyczajnych, sześciu doktorów habilitowanych na stanowisku profesora UR, jeden doktor habilitowany, pięciu doktorów, jeden doktor na stanowisku st. specjalisty oraz czterech pracowników technicznych.

---

KIERUNKI BADAŃ

• rola czynników mikrobiologicznych w kształtowaniu i zwiększaniu produktywności biologicznej agrosystemów polowych, leśnych i trawiastych,
• problem zmęczenia gleby,
• ekologia, biochemia oraz fizjologia mikroorganizmów występujących w środowiskach naturalnych (gleba, woda, powietrze) oraz w pomieszczeniach inwentarskich,
• biologiczne wiązanie azotu przez drobnoustroje,
• produkcja przez drobnoustroje glebowe substancji biologicznie czynnych, w szczególności mykotoksyn, nitrozoamin oraz antybiotyków,
• mikroflora powietrza,
• mikroflora fyllosfery oraz ryzosfery,
• oddziaływanie na środowisko uciążliwych obiektów komunalnych (składowiska odpadów oraz oczyszczalnie ścieków),
• oddziaływanie substancji toksycznych (m.in. metali ciężkich oraz pestycydów) na drobnoustroje glebowe,
• prace zmierzające do opracowania biopaliw II generacji,
• bioremediacja gruntów skażonych substancjami ropopochodnymi.
• ocena oddziaływania czynników antropogenicznych i środowiska na agrofagi
   i organizmy pożyteczne,
• wpływ zanieczyszczenia środowiska na organizmy grzybowe i bezkręgowce,
• ocena występowania grzybów owadobójczych w glebie w zależności od jej użytkowania i właściwości,
• biologiczna ochrona roślin,
• wpływ wybranych czynników fizycznych i chemicznych w warunkach laboratoryjnych na mikrogrzyby, nicienie i wybrane rośliny.

---

OFERTA

Laboratoria Katedry Mikrobiologii są wyposażone w sprzęt niezbędny do wykonywania analiz i badań przedstawionych w zakładce „Kierunki badań”:

• biofermentor BIOTRON LiFlux GX,
• chromatograf cieczowy MERCK-HITACHI z detektorami UV oraz fluorescencyjnym,
• spektrofotometr SHIMADZU UV-1201V,
• dezintegrator ultradźwiękowy,
• zestaw do filtracji podciśnieniowej,
• impaktor kaskadowy (6-stopniowy) typu Andersen,
• impaktory 1-stopniowe: MAS-100 (MERCK) oraz SAS-90 (PBI),
• pyłomierz DustTrak (TSI),
• komora laminarna klasy II (BIOHAZARD),
• cieplarki oraz cieplarko-chłodziarki umożliwiające inkubację drobnoustrojów
  w zakresie temperatur od 4° - 60°C,
• cieplarka do hodowli beztlenowców,
• doradztwo w ochronie roślin rolniczych przed chorobami i szkodnikami,
• diagnostyka, ekspertyzy chorób i szkodników roślin uprawnych,
• studia podyplomowe: Integrowana Produkcja Rolnicza,
• komputerowe doradztwo z zakresu ochrony roślin,
• dokumentacja fotograficzna chorób i szkodników

Realizowane projekty badawcze 2005-2016:

• „Znaczenie grzybów mikoryzowych i szkodliwość agrofagów wierzby wiciowej (Salix viminalis)” - kierownik prof. zw. dr hab. inż. Magdalena Jaworska
• „Wykorzystanie hydrożeli do opracowania nowej formulacji preparatów zawierających owadobójcze grzyby i nicienie” - kierownik dr hab. Dariusz Ropek
• „Zróżnicowanie czynników wpływających na występowanie chorób i szkodników roślin uprawnych oraz mikroflorę epifityczna w rejonie składowiska odpadów komunalnych w Tarnowie-Krzyżu” - kierownik dr hab. Dariusz Ropek
• „Oddziaływanie metali ciężkich na rośliny żywicielskie, mszyce oraz ich drapieżniki. Porównanie sprawności systemów detoksykacyjnych organizmów” – wykonawca dr inż. Janina Gospodarek
• „Wpływ ilości wysiewu i sposobu ochrony oraz uprawy w mieszankach z owsem na plonowanie wybranych odmian bobiku” – wykonawca dr hab. Dariusz Ropek, dr inż. Joanna Dłużniewska
• „Oddziaływanie skażenia gleby substancjami ropopochodnymi w trakcie procesu bioremediacji na bezkręgowce glebowe” – kierownik dr inż. Janina Gospodarek
• "Badania zasięgu kolonizacji środowiska i człowieka drobnoustrojami oportunistycznymi w strefie oddziaływania składowiska odpadów komunalnych w celu ograniczenia zagrożenia zdrowotnego" - kierownik dr hab. Dariusz Ropek
• „Wpływ sposobu ochrony bobu (Vicia faba L., ssp. maior) na planowanie, jego entomofaunę i zdrowotność” – kierownik prof. dr hab. inż. Elżbieta Boligłowa
• „Wpływ Antystresora Biogen SuperPlon na wzrost i rozwój grzybów fitopatogennych” - kierownik prof. dr hab. inż. Elżbieta Boligłowa
• „Warzywa w tym uprawa ziół metodami ekologicznymi - badania w zakresie innowacyjnych metod ochrony przed szkodnikami, chorobami i chwastami w ekologicznej produkcji ziół i warzyw, w tym poprzez określenie zależności występujących chorób, szkodników i chwastów od występowania roślin sąsiadujących oraz dziko rosnących oraz ochrony naturalnych wrogów szkodników” - kierownik dr hab. inż. Janina Gospodarek
• „Metody zaprawiania nasion metodami ekologicznymi: wpływ biopreparatów na plonowanie, zdrowotność i jakość surowców pozyskiwanych z roślin gryki (Fagopyrum esculentum Moench)” - wykonawca dr inż. Katarzyna Gleń-Karolczyk

---

Publikacje i patenty

---

KONTAKT

Katedra Mikrobiologii i Biomonitoringu

al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków
tel.: (12) 662 4400 , (12) 662 4096
e-mail: kmib@urk.edu.pl lub kosr@urk.edu.pl