Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa

 

HISTORIA

Początki Katedry Hodowli Roślin i Nasiennictwa sięgają 1902 roku, kiedy to z udziałem Towarzystwa Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego zakupiono budynek z ogrodem przy ul. Łobzowskiej 24 i utworzono Rolniczy Zakład Doświadczalny. Organizatorem i pierwszym kierownikiem Zakładu był prof. Stefan Jentys kierujący jednocześnie Katedrą Uprawy Roli i Roślin, którego zainteresowania badawcze obejmowały fizjologię roślin, chemię rolną i dobór odmian roślin rolniczych. Jednym z głównych zadań Zakładu było badanie odmian roślin uprawnych oraz oznaczanie energii, zdolności kiełkowania i czystości nasion. Ta tematyka badawcza świadczy o ciągłości historycznej utworzonego na początku XX wieku Zakładu z obecną Katedrą Hodowli Roślin i Nasiennictwa mającą siedzibę pod tym samym adresem. Po śmierci prof. Jentysa w 1919 roku Katedrę Uprawy Roli i Roślin oraz kierownictwo Zakładu powierzono prof. Edmundowi Załęskiemu, jednemu z najwybitniejszych hodowców w tamtych czasach i pionierowi polskiego doświadczalnictwa. Następcą prof. Załęskiego od 1933 roku był prof. Józef Przyborowski, który kontynuował kierunek badawczy nadany przez poprzednika skupiając swoje zainteresowania na doświadczalnictwie i selekcji. Podczas okupacji w budynku przy ul. Łobzowskiej funkcjonował Wydział Produkcji Rolniczej Krakowskiej Izby Rolniczej, w którym znalazło zatrudnienie wielu pracowników naukowych wydziałów rolniczych z Krakowa i Dublan. Po wznowieniu działalności Uniwersytetu w 1945 roku kierownictwo Zakładu objął na krótki okres doc. Anatol Listowski. Od 1946 roku Zakład przejął prof. Kazimierz Miczyński, znakomicie wykształcony botanik i genetyk, którego zainteresowania badawcze były skierowane na hodowlę odpornościową zbóż. W 1951 roku Zakład został przemianowany na Katedrę Hodowli Roślin i Nasiennictwa. W latach 1952-1956 podczas choroby prof. Miczyńskiego większość obowiązków przejął dr Julian Sawicki, który po śmierci profesora w 1956 roku kierował przez rok Katedrą na stanowisku zastępcy profesora. W 1957 roku kierownictwo powierzono prof. Tadeuszowi Ruebenbauerowi, asystentowi prof. Przyborowskiego, związanego z Katedrą jeszcze w okresie przedwojennym, a w okresie okupacji pracownikowi Izby Rolniczej oraz wykładowcy tajnego nauczania na Wydziale Rolniczym. Prof. Ruebenbauer kierował Katedrą (w latach 1972-1981 Instytutem) przez 22 lata. W tym czasie przez 3 kadencje (1962-1971) był rektorem Wyższej Szkoły Rolniczej. Prace naukowe profesora dotyczyły zastosowania metod matematycznych w doświadczalnictwie, genetyce i hodowli roślin. W 1959 roku powstał w Katedrze zespól nasiennictwa kierowany przez doc. Danutę Młodzianowską, której zainteresowania badawcze związane były głównie z laboratoryjną oceną nasion oraz biologicznymi podstawami produkcji nasiennej roślin motylkowatych drobnonasiennych. Od 1980 roku zespołem tym kierował prof. Andrzej Binek, którego badania koncentrowały się wokół zagadnień zmienności i współzależności cech związanych z produktywnością nasienną roślin motylkowatych drobnonasiennych i traw, oraz biologią ziarniaków zbóż. Obecnie kontynuatorem tych badań jest prof. Maria Moś. W 1968 roku część pracowników odeszła do nowo utworzonej jednostki na nowo powstałym wydziale Ogrodniczym. Po przejściu prof. Ruebenbauera na emeryturę w 1979 kierownictwo Katedry na 1 rok objęła doc. Młodzianowska. Od 1980 roku przez 20 lat funkcję kierownika Katedry sprawowała prof. Barbara Skucińska (rektor AR w latach 1990-1993), która w zorganizowanej wspólnie z doc. Wiesławą Miszke pracowni roślinnych kultur in vitro wprowadzała nowe metody biotechnologiczne do wielu gatunków roślin rolniczych i ogrodniczych. W tym czasie w Katedrze powstał zespół hodowli roślin pod kierunkiem prof. Ludwika Spissa zajmujący się biologią kwitnienia roślin motylkowatych drobnonasiennych oraz hodowlą heterozyjną pszenżyta. Kontynuatorem jego badań jest dr hab. Halina Góral. W Katedrze utworzono również zespół cytogenetyki roślin pod kierunkiem dr hab. Andrzeja Joachimiaka pracownika UJ, którym obecnie kieruje dr hab. Adam Kula. W ostatnich latach powstałą pracownia biologii molekularnej, która służy wszystkim zespołom Katedry. W latach 2000 – 2004 kierownikiem Katedry był prof. Ludwik Spiss. Od 2004 roku funkcje tę sprawuje prof. Maria Moś.

Awanse naukowe, nagrody i odznaczenia

Awanse naukowe

  • dr hab. Aleksandra Grabowska-Joachimiak
    19 czerwca 2015 r. Rada Naukowa Instytutu Botaniki im. Władysława Szafera PAN podjęła uchwałę w sprawie nadania dr Aleksandrze Grabowskiej-Joachimiak stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk biologicznych w dyscyplinie biologia.
  • dr hab. Agata Ptak, dr Noor Nahar
    25 czerwca 2014 r. Rada Wydziału Rolniczo-Ekonomicznego UR podjęła uchwałę w sprawie nadania dr Agacie Ptak stopnia doktora habilitowanego nauk rolniczych w zakresie agronomii oraz mgr Noor Nahar doktora nauk rolniczych w zakresie agronomii. Mgr Noor Nahar obroniła pracę doktorska nt. "Studies of genes involved in uptake and metabolism of arsenics in plants". Promotorami pracy doktorskiej byli: prof. dr hab. Maria Moś (Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie), prof. Abul Mandal (Systems Biology Research Center, University of Skövde, Sweden). Pracę wykonano w ramach współpracy międzynarodowej.

Nagrody i odznaczenia

Odznaczenia pracowników KHRiN

Odznaczeni zostali:
  • Dr hab. Adam Kula - Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • Starszy technik Ewa Piotrowska – Srebrny Medal za Długoletnią Służbę

 

KIERUNKI BADAŃ

Hodowla heterozyjna i odpornościowa, biologia nasion, produktywność nasienna, struktura i ewolucja chromosomów płci, cytogenetyka i filogeneza traw, somatyczna embriogeneza roślin jednoliściennych, produkcja metabolitów wtórnych

 

OFERTA

Studium podyplomowe „Hodowla roślin i nasiennictwo, analizy molekularne i cytogenetyczne, doradztwo w zakresie analiz statystycznych doświadczeń

Współpraca

  • Przedłużenie umowy o współpracy z Université de Lorraine, Nancy, Francja.
    Przedłużona została dwustronna umowa międzynarodowa dotycząca współpracy pomiędzy Uniwersytetem Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie a Université de Lorraine w Nancy. Współpraca obejmować będzie m. in. badania związane z identyfikacją alkaloidów Amaryllidaceae w kulturach in vitro Leucojum aestivum, realizację prac doktorskich oraz wymianę międzynarodową.
    Koordynator zagraniczny: prof. Dominique Laurain – Mattar (UMR 7565 CNRS – Structure et Réactivité des Systèmes moléculaires Complexes)
    Koordynator polski: prof. dr hab. Maria Moś, dr hab. Agata Ptak (Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Wydział Rolniczo – Ekonomiczny, Uniwersytet Rolniczy)

Wizyty gości zagranicznych

  • mgr Sahar Saliba z Université de Lorraine, Nancy (Francja) odbyła trzymiesięczny staż w laboratorium kultur in vitro KHRiN. Staż dotyczył elicytacji alkaloidów Amarylllidaceae w kulturach in vitroroślin Leucojum aestivum. Przeprowadzone badania stanowią m. in. zakres pracy doktorskiej S. Saliba, realizowanej w Université de Lorraine pod kierunkiem prof. Dominique Lorain-Mattar (promotor) oraz dr hab. Agaty Ptak (współpromotor).
  • prof. Abul Mandal, mgr Noor Nahar (University of Skövde, Sweden) – naukowe pobyty krótkoterminowe w ramach współpracy międzynarodowej

 

 


Lista publikacji


 

KONTAKT

Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa

ul. Łobzowska 24, 31-140 Kraków
tel.: 12 662 44 16 fax: 12 633 36 06 wew. 129
e-mail: khrin@urk.edu.pl

 

Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie
Aleja Mickiewicza 21
31-120
Kraków
12 662 48 71
12 662 48 69
12 662 48 70
12 662 48 72
wrol[a]urk.edu.pl
ESP:/URKRAKOW/wre

Adres do korespondencji: 31-120 Kraków, al. Mickiewicza 21
© 2023 Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Projekt i wykonanie strony: Centrum Informatyki URK